Tag: Unglingar

„Æ, ég veit það ekki”

Sumarið 2016 þegar ég var 17 að verða 18 ára fékk ég það frábæra tækifæri til þess að vinna með hópi fólks á mínum aldri sem jafningjafræðari Hins Hússins. Það starf fól í sér að fræða ungmenni í 8 – 10. bekk í vinnuskólum landsins um nánast allt milli himins og jarðar. Við eyddum heilu dögunum þetta sumarið með unglingum og ræddum ýmislegt, allt frá landadrykkju yfir í endaþarmsmök.

Það sem stóð helst upp úr það sumar var hversu ótrúlega gefandi og skemmtilegt þetta var. Ég trúði ekki að ég væri að fá borgað fyrir þetta. Þótt ég hefði einungis verið nokkrum árum eldri en unglingarnir sem við fræddum á þessum tíma þá áttum við svo margt sameiginlegt. Ég tók samt eftir því að „unglingamenning“ þeirra var að vissu leyti nokkuð ólík minni sem ég upplifði á sínum tíma. Ég sá mig sjálfa endurspeglast í mörgum af unglingunum, bæði stelpunum og strákunum og hugsaði eiginlega daglega með mér: „Vá þessi getur gert svo miklu betur en á bara eftir að fatta það…vonandi.”

Þegar ég nefni að þau geti gert betur þá á ég við að vera þau sjálf. Með sínar sjálfstæðu skoðanir á hlutunum, sín eigin áhugamál sem þau sinna og hafa áhuga á, þekkja sig vel, sína kosti og ókosti og kunna að vinna með það í lífi sínu.

En hvernig eiga þau að fatta það?

Er þeim kennt það?

Er það á ábyrgð foreldranna að efla þetta hjá þeim?

Hvað með þá foreldra sem hafa í rauninni ekki fattað þetta almennilega hjá sér sjálfum?

Sem unglingur var ég í rauninni þessi týpíska „venjulega“ unglingsstelpa, óörugg, frekar feimin, þorði ekki að vera ég sjálf og frekar óviss með margt í lífinu almennt. Síðan þegar ég vann markvisst í sjálfri mér breyttist allt. Ef ég lít til baka sé ég hversu heppin ég var að velja menntaskóla þar sem ríkti almennt góður andi, fjölbreytt fólk með nokkuð heilbrigt hugarfar og skoðanir sem mótuðu hvort annað. Nokkrir skólafélagar mínir höfðu unnið í Jafningjafræðslu Hins Hússins og ég frétti af starfinu frá þeim. Ég varð gjörsamlega heilluð. Að fá borgað fyrir það að styrkja mig, fræðast um ýmislegt mjög áhugavert sem maður hafði velt fyrir sér í gegnum kynþroskann, fá að ræða þetta við önnur ungmenni og það úti í góða veðrinu!

Jafningjafræðsluferlið opnaði algjörlega augu mín. Það breyttist í rauninni allt þegar ég vann við það að fræða unglinga. Ég hætti að svara fólki „Æ, ég ég veit það ekki” sem var eitt vinsælasta svarið hjá unglingunum þegar við spurðum þau að ýmsu sem viðkom þeirra persónulegu skoðun. Hverjir þeirra helstu kostir og ókostir væru, hvað þeim fyndist um áfengisneyslu, hvaða aldur þeim þætti ákjósanlegur til að byrja að stunda kynlíf á o.s.frv.

Ég fékk svipuð svör þegar ég kynnti háskólanámið mitt um daginn fyrir unglingum.

„Eru þið búin að hugsa hvert þið viljið stefna?”

„Kom eitthvað í kynningunni ykkur á óvart?”

„Veit það ekki“ var algengasta svarið, eða hreinlega jafnvel ekkert svar.

Unglingar eru jafn mismunandi og þeir eru margir en útfrá þessari reynslu minni tel ég mikla þörf vera á styrkingu ungmenna. Styrkja sjálfstraustið, gagnrýna hugsun og hjálpa þeim að kveikja eldmóðinn sem býr innra með þeim. Það er svo stórkostlegt að sjá fólk blómstra í því sem það kýs að sinna. Reynum að forðast þessa setningu „æ ég veit það ekki“ og hvetjum fólk í að hafa sína skoðun og standa með henni. Ef enginn hefur neinar sérstakar skoðanir á neinu hvernig veit viðkomandi þá hvað býr innra með sér?

Veist þú hvað býr innra með þér?

—

Ingveldur Gröndal

Hvar er kynfræðslan?

Af hverju eru unglingar ekki að fá næga fræðslu um kynlíf? Er nóg að hjúkrunarfræðingur sé að koma í nokkrar kennslustundir með kynfræðslu? Af hverju er kynfræðsla ekki orðinn skylduáfangi í öllum skólum landsins?

Unglingsárin eru þau ár sem margir fara að hugsa um kynlíf, velta upp ýmsum spurningum um kynlíf og eru mögulega byrjaðir að stunda kynlíf. Þetta eru líka árin þegar ástin kviknar og margir unglingar ,,byrja saman“. Því er mikilvægt að unglingar séu að fá góða fræðslu um kynlíf og allt sem snýr að því.

Að mínu mati ætti kynfræðsla að vera skylduáfangi í öllum skólum landsins. Mikilvægt er að auka fræðslu á þessu sviði og einnig skiptir máli að byrja snemma. Kynfræðsla er áfangi sem gæti verið hluti af námsefni fyrir alla krakka í skólum landsins frá 1. bekk. Mikilvægt er að unglingar séu búnir að fá kynfræðslu áður en þeir fara á unglingsaldurinn því það er einmitt þá sem margir fara að stunda kynlíf í fyrsta skiptið. Kynfræðsla snýst nefnilega um svo miklu meira en bara það, að typpi fari inn í píkuna kæru unglingar.

Margir unglingar eiga það sameiginlegt að finnast erfitt að tala um kynlíf við fullorðna einstaklinga og vita mögulega ekki hvernig þeir eiga að bera upp spurningar sem snúa að kynlífi. Þess vegna er algengt að unglingar fari á netið og leiti sér upplýsinga þar. Nú til dags búum við í samfélagi þar sem tæknin og samfélagsmiðlar eru farnir að gegna stóru hlutverki í lífi flestra barna og unglinga. Með allri þeirri tækni sem unglingar hafa aðgang að er mjög auðvelt að nálgast allskyns upplýsingar á netinu. Þar á meðal upplýsingar um kynlíf sem eru ekki endilega réttar og geta gefið unglingum ákveðnar ranghugmyndir. Kynfræðsla getur verið góð leið til þess að koma í veg fyrir að krakkar þurfi að fara inn á netið til þess að leita sér upplýsinga um málefnið og þannig komið í veg fyrir misskilning. Ef kynfræðsla væri skylduáfangi þá gætu krakkar unnið verkefni um kynlíf og allt sem snýr að því og þar með er hægt að svara ýmsum spurningum á einlægan og opinskáan hátt og tala upphátt um efnið. Að fá krakka til þess að tala upphátt um kynlíf er mjög jákvætt þar sem mörgum finnst það vera óþægilegt og vandræðalegt. Ef krakkar þora að tala um kynlíf við jafnaldra sína getur verið góður möguleiki að þau þori einnig að tala við foreldra sína um kynlíf.

Ég vildi óska þess að ég hefði fengið betri kynfræðslu í grunnskóla. Ég lærði ekki mikið af kynfræðslunni í skólanum og þurfti ég því að leita til mömmu minnar. Ég fékk í rauninni mína kynfræðslu frá mömmu. Við sátum saman í stofunni heima og fræddi hún mig um líkamann og allt sem snýr að kynlífi en hún fræddi mig líka um mikilvægi andlegrar og tilfinningalegrar líðan í tengslum við kynlíf.  Í rauninni allt sem ég hefði átt að læra í skóla að mínu mati. Ég er viss um að ég hefði ekki þurft að spyrja mömmu mína spurninga varðandi þessi málefni ef ég hefði verið búin að læra vel um það í skólanum.

Nú til dags finnst mér umræðan um kynlíf og kynfræðslu vera á mjög góðri leið. Margir unglingar eru líklega búnir að fá fræðslu frá Siggu Dögg kynfræðingi. Sigga Dögg er að gera frábæra hluti og nær hún vel til unglinga að mínu mati. Hún talar um kynlíf á mjög opinskáan og skemmtilegan hátt. Það væri draumur ef öll kynfræðsla á Íslandi væri sett fram með sama hætti og Sigga Dögg gerir.

—

Margrét Nilsdóttir

 

 

 

 

 

„Allir eru að drekka þetta“

Árið er 2020. Tækni í nútímasamfélagi hefur fleytt fram á síðustu árum en henni hafa fylgt miklar breytingar fyrir einstaklinga og samfélagið í heild. Má þá nefna sem dæmi samfélagsmiðlanotkun og orkudrykkjaneyslu sem getur haft áhrif á líðan og svefnvenjur ungmenna.

Svefn er öllum gríðarlega mikilvægur og er undirstaða margra þátta líkt og heilsu, lundarfars, athygli og vellíðan svo eitthvað sé nefnt. Ef einstaklingar sofa ekki nóg auka þeir líkurnar á hinum ýmsu kvillum, meðal annars þunglyndi, kvíða og vanlíðan ásamt því að þeir eru líklegri til að leita í skyndibita, sælgæti og annað snarl. Lesa meira “„Allir eru að drekka þetta“”

Félagsmiðstöðvar og landsbyggðin

Lífið sem unglingur á Höfn gat oft á tíðum verið leiðinlegt og leið mér eins og ekkert væri í boði í litla bænum sem ég bjó í, að ég hélt. Á þeim tíma upplifði ég Reykjavík sem stað valmöguleikanna, þá sérstaklega fyrir unglinga. Í Reykjavík var hægt að fara í Kringluna, Smáralindina, í keilu og bíó! Í dag bý ég í Reykjavík vegna náms og þó allir þessir valmöguleikar séu til staðar eru þeir kannski ekki endilega fyrir mig.

Ég horfi til baka og hugsa hvað ég átti þægilegt líf í rauninni, ég gat hjólað og labbað hvert sem var, hvenær sem var án þess að foreldrar mínir hefðu áhyggjur. Lífið í litlum bæ er rólegt og notalegt, þegar ég er heima finnst mér ég vera meira frjáls bæði núna og sem unglingur. Í dag upplifi ég Reykjavík stað þar sem er of mikið áreiti, þegar ég er heima finnst mér ég vera með fleiri klukkutíma í sólarhringnum. Ég hef oft velt því fyrir mér hvernig það hefði verið að alast upp í bænum, hefði ég verið meira háð foreldrum mínum upp á að fá far til dæmis á æfingar, eða hefði ég æft eitthvað? Ég æfði fótbolta á unglingsárunum mínum, hefði ég gert það ef ég hefði alist upp í Reykjavík? Þegar ég lít til baka þá man ég ekki eftir að hafa leiðst mikið, við fundum okkur alltaf eitthvað til þess að gera.

Sem félagslynd manneskja var ég virk í mörgu. Ásamt því að æfa fótbolta mætti ég í félagsmiðstöðina eins mikið og ég hafði tök á. Félagsmiðstöðin var opin þrisvar í viku og eyddi ég miklum tíma þar með vinkonum mínum. Eitt árið var ég í ráði innan félagsmiðstöðvarinnar, þar sem krakkar eru fengnir til þess að mæta á fundi, hjálpa við að skipuleggja viðburði hvers mánaðar og hjálpa við undirbúning. Þessi litla reynsla sem ég fékk þarna er líklega ástæðan fyrir því að ég hef verið í nemendaráði bæði í framhaldsskóla og háskóla. Þessi reynsla opnaði fleiri valmöguleika og þar fann ég styrkleika mína.

Félagsmiðstöðvar bjóða upp á svo margt, þær eru vettvangur fyrir börn og unglinga að læra það sem virkilega skiptir þau máli. Krakkarnir geta mætt þangað með frjálsum vilja og fá tækifæri til þess að efla samskipta- og félagsfærni þeirra auk þess að styrkja sjálfsmyndina þeirra og sjálfstæði. Einnig brýtur starfsemi félagsmiðstöðva upp hversdagsleikann hjá börnum og unglingum þar sem þau geta komið og spilað borðtennis, þythokkí og biljarð til að nefna nokkur dæmi.

Ég tel félagsmiðstöðina vera eina af mikilvægustu stöðum sveitarfélagsins, þar geta hópar hist undir jákvæðum formerkjum. Þegar ég var unglingur höfðum við aðgang að félagsmiðstöðinni og hitti ég vini mína þar frekar en að rápa um göturnar eða hanga á Olís eftirlitslaus. Það gleður mig mikið að sjá að starfsemin í gömlu félagsmiðstöðinni minni er stöðugt að aukast og verður aðeins betri með tímanum. Að mínu mati skipta félagsmiðstöðvar gríðarlega miklu máli, þá sérstaklega í minni sveitarfélögum. Það er ávinningur af þeim, bæði fyrir ungmennin og samfélagið.

—

Adisa Mesetovic

„Er ekki bara kósý að vinna í félagsmiðstöð?“

Ég er starfsmaður í félagsmiðstöð, og hef starfað á þeim vettvangi í tæp tvö ár. Þegar starfið mitt kemur til tals með vinum og vandamönnum er ég oftar en ekki spurð um hvað vinnan mín snúist. Það hefur oft reynst mér mjög erfitt að gera fólki grein fyrir starfinu mínu þegar ótrúlega margir halda í rauninni að vinnan mín snúist einungis um það að spila borðtennis og playstation allan liðlangan daginn með unga fólkinu sem sækir starfið í félagsmiðstöðinni. Það virðist því sem flestir hafi litla eða enga hugmynd um það sem felst í starfinu. Mig langaði þess vegna að segja þér kæri lesandi aðeins hvað felst almennt í því að vinna í félagsmiðstöð með unglingum, og kannski reyna að veita þér innsýn inn í þetta frábæra starf. Lesa meira “„Er ekki bara kósý að vinna í félagsmiðstöð?“”

Brottfall unglinga í skipulögðum íþróttum

Regluleg hreyfing barna og unglinga er mikilvæg fyrir heilsu og vellíðan. Samfélagið okkar í dag virðist vera að draga úr daglegri hreyfingu og kyrrseta ungmenna orðin algengari en áður. Hreyfing ungmenna getur dregið úr andlegum og líkamlegu sjúkdómum, svo sem kvíða og þunglyndi. Einnig eru ungmenni sem stunda íþróttir að sýna fram á betri sjálfsmynd og eru mun ólíklegri til að neyta vímuefna. Lesa meira “Brottfall unglinga í skipulögðum íþróttum”