„Er félagsmiðstöð ekki bara svona staður sem unglingar hanga á?“ Er spurning sem að tómstunda- og félagsmálafræðinemar svara reglulega. Þá sérstaklega þau okkar sem starfa á slíkum stöðum. Félagsmiðstöð er vissulega staður sem unglingar koma og „hanga“ á, en það er bara svo margt annað sem að staðurinn getur gert fyrir þau. Sú alhæfing að unglingar geri ekki annað í félagsmiðstöðvum en að eyða tíma sínum þar er í besta falli móðgun og í versta falli niðurbrjótandi fyrir þá öflugu starfsemi sem fram fer innan félagsmiðstöðva.
Félagsmiðstöðvar eru nefnilega magnaðar að því leyti að þar þarf ekkert frekar að vera stanslaus dagskrá, þó það sé að sjálfsögðu skemmtilegra. Unglingarnir koma nefnilega líka til að eiga rólega stund og spjalla, þetta spjall er svo það sem getur skipt sköpum um hugmyndir þeirra um ýmislegt. Að setjast niður og spyrja starfsfólkið um málefni sem gæti verið erfitt að ræða við aðra er til dæmis mjög jákvætt. Samtölin fjalla yfirleitt um eitthvað léttvægt, svo sem tónlist, ferðalög, nám og annað í þeim dúr. En þau geta farið út í dýpri og erfiðari hluti, svo sem einelti, ofbeldismál og önnur erfið mál. Auk þess sem að forvitni þeirra um kynlíf og vímugjafa kemur reglulega fram.
Mjög mikilvægt er að starfsmenn séu tilbúnir til þess að taka þá umræðu og geta spjallað um öll málefni. Það er alls ekki gefið að unglingar hafi einstaklinga í sínu nærumhverfi sem þau treysta sér til að tala við um óþægileg málefni sem gerir það að verkum að unglingurinn gæti verið með vissar ranghugmyndir um viðkvæm málefni. Félagsmiðstöðin getur því verið griðastaður fyrir þá unglinga. Þau fá ráð auk þess sem að finna fyrir því að það séu einstaklingar sem vilja hlusta á þau.
Það að mæta í félagsmiðstöð er nefnilega val unglinganna, það er ekki skylda og það er enginn sérstakur tími sem þau verða að vera þar. Umhverfið þar er því eitthvað sem þeim sem mæta þangað líður vel í.
Augljóst er að unglingarnir græða mikið á því að mæta í félagsmiðstöðina. Þó er ástæðan ekki bara sú að þarna eiga þau sinn griðastað, heldur vegna þess að þau fá tækifæri til þess að uppgötva hæfileika sína. Dagskráin er yfirleitt frekar fjölbreytt sem leiðir til þess að unglingarnir fá tækifæri til þess að kynnast hlutum sem að þeim hefði ekki sjálfum dottið i hug. Bæði eru viðburðir innan Samfés sem að hvetja unglinga til þess að taka þátt í tónlist, leiklist, dansi og hönnun auk þess sem að þau fá oft tækifæri til þess að vera í ábyrgðarstöðum sem getur eflt sjálfstraust þeirra og sýnt þeim fram á að hæfileikar þeirra séu margvíslegir.
Því er mjög greinilegt að starfsemi félagsmiðstöðva er gríðarlega mikilvæg og nauðsynlegt er að efla það starf sem nú þegar er í boði. Auk þess þarf að auka þá viðburði sem eru í boði hjá Samfés til þess að ná til fleiri unglinga. Ljóst er að það er ástæða fyrir því að unglingastarf er eins vel sótt og það er og þess vegna má ekki líta á starfsemina sem tilgangslausan hangs stað. Þess heldur á að impra á því hvað það er margt gagnlegt og gera enn meira úr því sem að getur hjálpað unglingunum. Þeirra skoðanir, hæfileikar og viðhorf eru illa nýttur fjársjóður sem þarf að nýta mun betur. Félagsmiðstöðvar eru því faldar fjársjóðskistur sem þarf að gera sýnilegri og breyta viðhorfinu gagnvar þeim.
—
Ásthildur Guðmundsdóttir
